Aanpassing forfaits in schenk- en erfbelasting?

Onderzoek

In 2024 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de actualisatie van rekenforfaits die gebaseerd zijn op levensverwachting en rente. Deze forfaits worden toegepast in de schenk- en erfbelasting, box 3 van de inkomstenbelasting, de btw en de overdrachtsbelasting. 

De forfaits in de schenk- en erfbelasting, btw en overdrachtsbelasting zijn niet meer aangepast sinds 1980. In de inkomstenbelasting vond de laatste aanpassing plaats in 2001. De levensverwachting is sindsdien echter toegenomen en de huidige rente ligt lager dan in 1980. Om die reden is het onderzoek gestart naar de actualisatie van de forfaits en het voortaan ook actueel houden van de forfaits.

Aanbevelingen

De aanbevelingen naar aanleiding van het onderzoek zijn – kort samengevat – :

• Actualisaties van de forfaits in de schenk- en erfbelasting, zodat deze beter aansluiten bij de waarde in het economische verkeer van de verkrijging. De onderzoekers raden onder meer aan om voor de levensverwachting voortaan aan te sluiten bij de prognosetafels van het Actuarieel Genootschap. Tevens wordt geadviseerd om niet voor elke verkrijging dezelfde rente toe te passen, maar om die rente te koppelen aan de looptijd van het genotsrecht of de periodiek uitkering. Verder raden zij aan om een verschil te maken tussen vruchtgebruik met of zonder vervreemdings- en verteringsbevoegdheid. Actualisatie van de forfaits zou voortaan eens per tien jaar moeten plaatsvinden.
• Geen actualisatie van de forfaits in box 3 van de inkomstenbelasting, omdat bij de invoering van het nieuwe box 3-stelsel de (meeste) forfaits in box 3 vervallen.
• Geen actualisatie van de forfaits in de btw en de overdrachtsbelasting, omdat uniforme aanpassing van de forfaits niet in elke situatie leidt tot een betere benadering van de waarde in het economische verkeer.

Reactie staatssecretaris

De Staatssecretaris van Financiën deelt de conclusie van de onderzoekers dat het raadzaam is om de forfaits in de schenk- en erfbelasting te actualiseren. Als uitgangspunt neemt hij daarbij de aanbevolen prognosetafels van het Actuarieel Genootschap en een sekseneutrale levensverwachting. 

Naar de vraag of een onderscheid tussen vruchtgebruik met of zonder vervreemdings- en verteringsbevoegdheid in de (uitvoerings)praktijk valt te maken, wordt nog een nadere aanvullende analyse uitgevoerd. Verder worden de komende maanden de voorgestelde aanpassingen van de forfaits geanalyseerd en afgewogen tegen uitvoerbaarheid voor zowel dienstverleners en burgers als de Belastingdienst. 

Verdere planning

Het voornemen is om de Tweede Kamer in het derde kwartaal 2025 nader te informeren over de vervolgstappen. De aanbeveling om de forfaits in box 3 van de inkomstenbelasting en de btw en overdrachtsbelasting niet aan te passen, neemt het kabinet over.